Setpagina van: Erik Klijnsmit

Iedere haan kraait vanaf zijn eigen mestvaalt!!


-----------------------------------
Mijn 'mestvaalt' zal ik hieronder proberen te beschrijven.


DEEL 1 (het modificatie project)

Laten we beginnen bij de bron.
De Harman kardon hd760 cd-speler die een uitstekende klank heeft. Net als alle andere cd-spelers dat hebben natuurlijk.
Beter kan niet; 'anders'wel, is mijn motto.

De voorversterker is van AVM. Deze kon ik tweedehands kopen en doordat hij er mooi uitzag en niet duur was heb ik hem aangeschaft. Op klank afgaan vind ik een beetje lastig met dit soort componenten.

De eindversterker is een Musical fidelity A370 klasse A.
Twee keer 185 watt schijnt ie te leveren, en jammer genoeg hebben mijn weergevers dit nodig. Een groot nadeel van mijn esl,s is de lage impendantie (0.9 ohm), en het lage rendement. Dit vereist een zeer zware versterker.

En dan de weergevers.
Een paar grote full range esl's(voorzover je een esl full range kunt noemen)van het merk Acoustat.
De spectra 33 is het type , en ze zijn 170 bij 80 cm .
Het heeft me twee jaar gekost om deze esl's klinkend te krijgen.
Ik kocht ze in onderdelen (als spectra 22) en heb door er een derde paneel aan toe te voegen er een setje spectra 33 van gemaakt.
Maar ze klonken niet naar mijn zin.
Dus dan ga je net zo lang prutsen totdat ze wel mooi klinken.
"Stoeien met elektrostaten" zo heet het topic op het hear forum.
Na iedere pagina een paar grijze haren meer, maar ook een heleboel voldoening. Je leert ervan, je geniet er iedere keer weer van als er een verbetering is opgetreden, en je bijt je er weer opnieuw in vast, als de verandering een verslechtering bleek te zijn.
Uiteindelijk kwam het goed.
---------------------------------------------------------------------


DEEL 2 (het zelfbouw project)

De K&E betonnix 230.

Wat heeft mij zover gebracht om te beginnen met zelfbouw. Allereerst het gevoel van trots en voldoening als je iets met je eigen handen gemaakt hebt, en het werkt daarna ook nog eens. Ik heb een aantal jaren gespeeld met de Acoustat elektrostaten. Dit tot heel grote tevredenheid, ondanks dat ik heel veel aan deze weergevers heb veranderd. Hiervan heb ik veel geleerd op het gebied van de esl. Wat wel kan en wat niet kan, waarom de ontwerper dit of dat gedaan heeft, en wat er gebeurd als je iets aan het ontwerp veranderd. Toch bleef ik steeds op één ding hangen, HET LAAG. Het laag wat een esl weergeeft is heel mooi, het is een laagweergave zonder vertraagde resonanties, kastkleuring, boem effect, en heeft door het dipool effect een beter resultaat in de akoestiek van je luisterruimte, dan een monopool, maar het gaat niet diep genoeg naar mijn zin. Ook mis je die moeiteloze druk die een conusluidspreker kan plaatsen. Aangezien ik een orgelliefhebber ben, en een gemiddeld kerkorgel tot 32hz gaat (C1 16voet), is een weergever die zo diep reikt voor mij een must. Zodoende ging ik op zoek naar een weergever die dit wel kon. De Perfect Performer type King ( www.perfectperformer.nl trok mijn aandacht. Ontworpen en gebouwd door Klaas Feenstra. Deze weergever is een drieweg basreflex systeem dat bestaat uit een 30cm woofer, een 13cm middentoner, en een bandtweeter. Deze weergevers heb ik tweemaal beluisterd in mijn eigen woonkamer, en het was één van de weinige keren dat ik zo'n écht geluid hoorde. Ook het laag dat eruit kwam was erg fraai, het ging diep zonder boemgedrag, het was transparant, en het systeem was door de eenvoudige filtering zeer faserein. Een systeem wat ik bijna gekocht had, ware het niet dat mijn handen altijd gaan jeuken bij het horen van zoiets moois. Zoiets wil ik ook bouwen, dacht ik, maar dan nog mooier! Geen drieweg, maar een tweeweg systeem met als laag ook een 30cm woofer en als mid/hoog een kleine esl. Intussen was Klaas feenstra met speksteen aan de slag gegaan, om de wooferbehuizing volkomen resonantie vrij te krijgen. Hierover werd op het forum van www.hifi.nl en op het forum van www.hear.nl heel wat af gediscussieerd. Ondertussen begon mijn plan vormen aan te nemen. Mijn woofer zou een betonnen behuizing krijgen, die absoluut resonantie vrij was en een mooi vorm moest krijgen. Dus begon ik met het uitvoeren van mijn plan.

De bouw
Allereerst moest ik een mal maken waarin ik het beton kon storten, zodat het de vorm kreeg die ik wilde. Op de VAD show had ik de B&W Nautilus 801 zien staan. Een schitterend ontwerp qua vormgeving en klank. Zo'n vorm wilde ik ook. Een vlakke baflle met een ronde achterkant. Dit was volgens mij een goede manier om een resonantievrije kast te krijgen omdat een ronde achterkant simpelweg veel stijver is dan een recht paneel. Maar hoe maak je een ronde mal die toch sterk genoeg is om het gewicht van de beton te kunnen dragen tijdens het storten? Plaatijzer was het antwoord. Hier had ik genoeg van liggen in mijn werkplaats dus kon ik lekker aan de gang met het maken van de mal. De vlakke delen van de mal werden van betontriplex, dit werd ook meteen de stevigheid het geheel.
De binnen en de buitenkist plaatste ik in elkaar. Aan alle zijden was een ruimte van 4cm die gevuld kon worden met beton. De onderkant werd ook 4cm, en heb daarvoor een ring gezaagd van een stuk afvoerpijp 110mm 4cm dik die ik plat tussen de binnen en de buitenkist heb geklemd. Dit zou later het gat worden voor mijn basreflexpoort. Het woofergat heb ik gemaakt dmv twee schijven betonplex op elkaar te lijmen die de zelfde diameter hadden als de woofer. Deze heb ik tussen de voorkanten van de beide kisten geklemd.

Het storten kon beginnen, en daarvoor had ik een heuse betonmolen ingehuurd. Mijn zwager zou de beton regelen, die werkt n.l. als laborant bij de Mebin betoncentrale in Rotterdam. Het storten was zo gebeurd, maar het wachten voordat de beton volledig uitgehard was duurde erg lang. Een week lang iedere dag natspuiten met een plantenspuit moest er voor zorgen dat het niet te snel droogde, en zorgde er ook voor dat de beton keihard werd. Na precies een week kon ik de boel ontkisten!! Dit was werkelijk een vreselijk karwei. De buitenkist was zo gebeurd, maar de binnenkist was een probleem. Door het gewicht van de beton waren de binnenwanden iets naar binnen gebogen, en daardoor kon ik de kist niet meer rechtstandig omhoog trekken. Dus moest er een slijptol aan te pad komen om de binnenkist in stukken te slijpen en zodoende stuk voor syuk eruit te trekken. Uiteindelijk was de klus toch geklaard, en het resultaat mocht er zijn!!!

Nu had ik een behuizing met een open bovenkant en moest de bovenkant nog dichtstorten. Ik heb dit opgelost door de behuizingen ondersteboven op een stuk betonplex te zetten, en daarna een emmer beton door het woofergat te gieten. De bovenkant is 7cm dik geworden, omdat ik iets teveel beton berekend had en alles erin heb gestort. Nadat de beton weer uitgehard was na een week heb ik ze weer omgedraaid. Het leuke was dat toen de bovenkant nog niet was gestort, de behuizingen erg resoneerde op een bepaalde frequentie. Als ik er op klopte met een houten hamer gaf het echt een "kloennnngggk" geluid. Gelukkig was dit bijna geheel verdwenen toen het dak erop zat. Voor de zekerheid heb ik de binnenkant ingespoten met een laag carrosserie kit en daarop weer een laag tapijt geplakt. Voordat ik de woofers heb gemonteerd heb ik aan de binnenkant van het woofergat een ring multiplex vast gekit om daarin de schroeven vast te zetten van de woofer. De behuizing is ook nog geheel doch luchtig gevuld met BAF.

De klank

Nadat ik ze had neergezet in de kamer ben ik eens gaan luisteren. De woofers heb ik direct op de versterker aangesloten zonder enige vorm van filtering ertussen. Zo wil ik ze ook altijd laten spelen, zonder filters gewoon doorlopend tot 2khz waar ze keurig uit zich zelf afvallen. Velen hebben me voor gek verklaard om een woofer van 30 cm door te laten lopen tot 2khz. Maar ik klampte me vast aan het feit dat de Pefrect Performer King met dezelfde woofer in dezelfde behuizing volgens het zelfde principe ook uitstekend klonk. Het moest dus kunnen!! En het grote voordeel van een woofer die direct op de eindtrap staat is natuurlijk niet misselijk. Een uitstekende dempingsfactor, geen faserotaties, en een betere impuls. Ook is het veel makkelijker om de esl op de woofer aan te laten sluiten . Maar nu de klank, hoe klonken ze? Nergens naar, dat kan ik wel vertellen. Ga nooit alleen naar een woofer zitten luisteren, want je weet niet wat je hoort!!!. dus daarom zo snel mogelijk de panelen van mijn Acoustat spectra 11 hybride esl geschroefd, en die samen met de voeding op de wooferkasten gezet. Een condensator van 33uf die ik nog had, heb ik maar tussen de esl gezet om hem zodoende wat hoger dan normaal in te laten komen. Maar het volgende probleem deed zich voor, het rendement verschil. De woofer speelde zeker 12db harder dan de esl. Gelukkig had ik nog een versterker boven staan en ook nog een passieve regelaar om het versterkervolume wat te dempen die de woofers moest bedienen . Tja, en toen kwam er toch een heel behoorlijk geluid uit. ondanks de overlap (400hz-2khz) klonk het heel niet verkeerd!! Het laag dat eruit kwam was fenomenaal! Door middel van een soundsweep heb ik geluisterd hoe diep het laag ging, en dit liep helemaal door tot 20hz. Met wat orgelmuziek heb ik het laag klankmatig beoordeeld, en het was de eerste keer in mijn leven dat ik het pedaalwerk van een orgel, transparant, diep, moeiteloos en zonder dreunen uit een luidspreker hoorde komen. De klank bekoorde mij zo dat ik heerlijk iedere avond zat te luisteren naar de meest uiteenlopende muziek. Toch moest ik verder, ik moest een esl bouwen die het zelfde rendement had als de woofer, en die ik in kon zetten vanaf 2khz. Maar dit was hoofdstuk twee.

Toch maar geen esl,
het lukt niet ,
in plaats van een esl nu een 13,5 cm conusluidspreker in een houten kruik.
Sluit wat beter aan bij de woofer in het beton.



word vervolgd........
EK.

Vanaf mijn luisterstoel gezien, twee zwarte esl's van 170 bij 80 cm.

de set op het zelfbouw rack van 40/60 tegels.

de betonnix

de betonnix van boven bekeken

het inwendige van de Musical fidelity A370 (let op de schitterende dropveters;-)

prutsen

kijk ook eens op WWW.BREEM.NL